Taizé-vieringen in Bergen
In het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw is een groep mensen van de Samen-op-wegkerken in Bergen (Noord-Holland) een paar maal met één van onze voormalige dominees, Annerien Groenendijk, naar Taizé geweest. Gegrepen door de sfeer heeft deze groep vervolgens jarenlang tweemaal per jaar een Taizé-viering georganiseerd in de Witte Kerk te Bergen. Deze werd in het algemeen redelijk bezocht met rond de vijftig deelnemers.
In samenhang met het afstoten van de Witte Kerk heeft de groep besloten te stoppen met deze vieringen. Aan de ene kant had dit te maken met de ambiance van de Ruïnekerk. Die zou een andere intimiteit met zich meebrengen. Aan de andere kant kwamen de meeste bezoekers niet uit het eigen dorp. Weer een andere factor was dat de meeste ‘voorbereiders’ al erg lang dit werk deden.
Op initiatief van pastor Nettie Boon van de PK is een aantal geïnteresseerden bijeengekomen om te praten over de wijze waarop wij deze activiteit zouden kunnen continueren. De huidige voorbereidingsgroep heeft sinds 2007 in voor- en najaar een viering voorbereid, die steeds matig tot zeer matig bezocht wordt. Toch gaan ze daar nog enige keren mee door. Ze hopen ook samenwerking met voorbereidingsgroepen in andere gemeentes te bewerkstelligen.
Naast de vieringen is er tot twee keer een reis naar Taizé gemaakt. Je hoeft er natuurlijk niet geweest te zijn, om geïntrigeerd te raken door alles wat met de geloofsgemeenschap te Taizé te maken heeft. Maar het is wel een heel aparte sfeer: slapen in een stapelbed, buiten of in een tent een eenvoudige maaltijd nuttigen en praten met mensen uit allerhande landen van allerlei leeftijd en afkomstig uit diverse culturen.
Verder is er Bijbeluitleg en -discussie in drie talen, kun je de stilte in de grote ruimte ervaren, zittend op de grond. Het herhalen van de specifieke Taizé-liederen voelt als een soort mantra; je voelt dat je deelgenoot bent van iets veel groters dan wat je meemaakt in een doorsnee Nederlandse kerkdienst. Al die dingen helpen om de dingen waar je als particulier persoon mee bezig bent, eens op een rijtje te zetten tijdens zo’n warm, geestelijk bad in Taizé.
Contactpersoon: Frank Boddendijk, coördinator Taizé-diensten in Bergen; e-mailadres: frankboddendijk@gmail.com
Ervaringen in Taizé
In het zuid-oostelijke puntje van het departement Bourgondië in Frankrijk heeft frère Roger in het kleine plaatsje Taizé -vlak bij Cluny- een protestantse broedergemeenschap opgericht, welke eerst vooral voor onderduikers en andere vluchtelingen tijdens WO II gebruikt werd, en na 1944 vooral voor vieringen. Vieringen die later in het teken van de oecumene kwamen te staan, en vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw vooral gericht waren op het bijeenbrengen van jongeren vanuit heel Europa, en, later, vanuit de hele wereld.
Tijdens vakantieweken komen daar tot 6000 mensen per week bijeen, voor de vieringen, voor de ‘workshops’, voor meditatie, voor contacten. Per dag zijn er drie vieringen, en als je daar voor een aantal dagen verblijft, slaap je in een stapelbed, eet je een zeer eenvoudige maaltijd, die geweldig is door dee gesprekken die je voert met allerhande mensen uit allerhande andere landen, uit andere culturen, andere rassen, andere leeftijden, andere ervaringen, maar met een globaal zelfde doel: een religieus ijkpunt te vinden waar je tot rust kunt komen, de wereld, je stad of dorp, je familie, jezelf, anders bekijkt, en er weer een jaartje tegen aan kunt.
De vieringen zijn eigenlijk heel simpel, er is nauwelijks een beginpunt. Ik ga de ruimte binnen, zoek een plaats, ga zitten op mijn krent, of op mijn krukje, als ik dat bij mij heb. Op de achtergrond klinkt zachtjes klassieke muiziek. Langzamerhand druppelen de broeders binnen, bidden even, en zetten zich op hun krukjes in het middenpad.
En dan flitst op diverse borden een nummer in rood op, verwijzend naar een lied uit de liedbundel van Taizé. Dat lied wordt meestal zeven maal gezongen, overdreven? Het is een soort mantra, door het zeven maal te zingen dringt de simpele tekst, ontleend aan de schrift, duidelijk door. En dan is er een stilte van zo’n tien minuten. Even wennen voor gewone kerkgangers, waar het stil gebed vaak niet meer dan 20 seconden duurt, meestal is de stilte dan al voorbij voor ik aan mijn meditatie begin.
Dan beginnen de liederen weer. We zingen ze steeds in andere talen, bijna Pinksteren, en de broeders zingen mee in tegenstem, veelal woorden uit een evangelie. Wat ik ook leuk vind is dat er geen voorganger staat voor de gemeente. Frère Roger zat altijd helemaal achterin, vandaar dat hij een aantal jaren later ook vrij makkelijk gedood kon worden door een overspannen Roemeense vrouw, niemand had dat in eerste instantie in de gaten, het gebeurde helemaal achterin.
Zo’n viering is niet opeens afgelopen. Wel lopen op een bepaald moment de broeders naar buiten, maar ook niet georganiseerd, een paar blijven zitten, want wij zingen door, voortdurend lichten nieuwe nummers op. En zelfs als er nog maar zo’n vijfentwintig mensen zitten, wordt er nog gezongen. Later voeg ik mij bij een groepje Zuid-Amerikanen, en praat over Bogota, Buenos Aires, hun ervaringen, die van mij, en voel me deel van een gemeenschap.
Dergelijke ervaringen kan ik ook hebben in ons eigen land, ons eigen Bergen, tijdens de vieringen die wij 2 x per jaar in de Ruïnekerk organiseren, of, gewoon thuis, een CD met Taizé-muziek draaien, of tijdens lange ritten in de auto, met een Taizé-CD aan.
Vorig jaar heeft in Zandvoort de eerste provinciale Taizé-viering plaats gevonden, onder de bezielende leiding van Jan Peter Versteege. Voor de viering begon werd geoefend, mensen werden in de gewone koorindeling opgesteld, en het klonk fantastisch, mede dankzij diverse musici, op instrument en met hun tegenstem.
Dit jaar, op 12 juni a.s. om 19.00 uur is er weer zo’n provinciale viering, en wel in de Adelbertuskerk, Rijksstraatweg 26, 2022 DA Haarlem. Het inzingen begint om 18.00 uur.
Handige links:
De laatste link leidt naar de gebed- en liederen pagina van het Nederlandse deel van de www.taize.fr site, hier kun je liederen per stem oefenen.
Mocht u belangstelling hebben om naar bedoelde viering te gaan, meld het mij, dan zorg ik voor vervoer, waar mogelijk.
Frank Boddendijk, coördinator Taizé-vieringen PKN, Bergen NH
tel.: 072-5818211
email: frankboddendijk@gmail.com